33 YILLIK ACI UNUTULMADI

Ereğli'ye bağlı Kandilli Beldesinde TTK'ya ait Kandilli Kömür İşletmesi Maden Ocağında meydana gelen büyük grizu patlamasında yaşamını yitiren 102 işçi unutulmadı. Emeğin başkenti ünvanını Zonguldak'a kazandıran unsurların başında gelen maden şehitlerinin acısı, patlamanın üstünden geçen 33 yılın ardından ilk gün olduğu kadar taze.

Kandilli beldesinde TTK'ya ait kömür ocağında 7 Mart 1983'de yaşanan büyük grizu patlamasında, o anda ocakta bulunan 406 işçiden 102'si hayatını kaybetti. Patlamanın ardından yapılan ilk açıklamalar, kazanın "Kaçınılmaz" olduğuna yönelik olsa da, konuya ilişkin açılan davada, olayın bir ihmaller zinciri nedeniyle meydana geldiği bilirkişi tarafından ortaya konuldu.

Bilirkişi raporuna göre, eski teknolojiyle üretim yapan kömür ocağının havalandırma sistemi tümüyle ters kurulmuştu, yani içeride biriken grizu gazını tahliye etmesi bir yana dursun, işçilerin soluduğu kirli havayı bile dışarı atmıyordu. Bilirkişiye göre kusur tümüyle işletmeye aitti.

EMEĞİN VE TRAJEDİNİN BAŞKENTİ

Kaza yaşandığı tarihte Türk madencilik tarihinin en büyük faciası olarak tarihe geçti. Fakat ne yazık ki daha sonraki maden kazalarından 3 Mart 1992 de Kozlu'da yaşanan faciada 263 madenci ve 2014 de Soma'da yaşanan kazada 301 maden işçisi hayatını kaybetti.

Maden işçilerinin yoğunluğu nedeniyle "Emeğin Başkenti" olarak anılan Zonguldak, maden kazalarında yaşamını yitirenler nedeniyle "Trajedinin Başkenti" olarak da görülüyor.

1983'ten 2016'ya kadar geçen 33 yıllık sürede kiminin babası, kiminin akrabası, kiminin arkadaşı olan 102 maden şehidi, Zonguldak halkı tarafından unutulmadı. Her yıl 7 Mart'ta Kandilli Kömür İşletmesi'nde Genel Maden İşçileri Sendikası tarafından düzenlenen törenlerle yaşamını yitiren madenciler için dua ediliyor.

KAMU SEKTÖRÜNDE ÖLÜM DAHA AZ

Anma günleri aynı zamanda madencilik sektöründe ölümlü kazaların nedenleri ve bunların ortadan kaldırılması için yapılması gerekenlerin gündeme gelmesine vesile oldu.

Genel Maden İşçileri Sendikası'nın Zonguldak Kömür Havzası Ölümlü Kaza Raporu 2000-2013 verilerine göre, her 100 bin ton üretime isabet eden ölüm oranı, özel firma ve kaçak ocaklarda ölüm oranının TTK'ya oranla çok daha yüksek olduğunu ortaya koyuyor. TTK'da aradan geçen 13 yılda ölüm oranı yüz bin ton üretim başına 0,34 ortalamasının üstüne hiç çıkmazken, özel sektörde aynı dönemde yüz bin tona düşen ölü oranı sadece 2006 ve 2011 yıllarında yüz bin ton üretim başına 1 kişiden daha küçük bir ortalamaya isabet ediyor. Buna karşılık 2003 yılında özel sektörde yüz bin ton üretime düşen ölü sayısı 40,58, 2004 yılında ise 43,87 gibi trajik bir rakama yükselmiş.

Bu durum, madencilik sektörünün kamu işletmesi olarak daha güvenli bir şekilde yürütülebileceğini gösteriyor.

KAZALAR SON BULMADI

7 Mart 1983 tarihinde Zonguldak'ın Armutçuk beldesindeki taş kömürü ocağında meydana gelen grizu patlamasında 103 işçinin yaşamını yitirmesinin ardından çok sayıda maden kazası yaşandı. Maden kazalarının büyük bölümünün Zonguldak'ta gerçekleşmesi, "Trajedinin Başkenti" ünvanını doğruladı.

7 Şubat 1990 tarihinde Amasya'da, Yeni Çeltek Kömür İşletmesi'ne ait maden ocağında meydana gelen grizu patlamasında 3 işçi yanarak 65 işçi ise göçük altında kalarak hayatını kaybetti.

Türk madencilik tarihinin en büyük felaketlerinden birinde, 3 Mart 1992 tarihinde Zonguldak'ın Kozlu ilçesindeki taş kömürü ocağında meydana gelen zincirleme patlamalarda 263 madenci yaşamını yitirdi. 13 Mayıs 2014 tarihinde Soma'da 301 kişinin yaşamını yitirdiği faciaya kadar, Türkiye Cumhuriyeti tarihinin en ölümlü maden kazası oldu.

26 Mart 1995 tarihinde Yozgat'ın Sorgun ilçesinde, Matsan Madencilik Şirketi'ne ait kömür ocağında grizu patlaması sebebiyle meydana gelen kazada 38 kişi göçük altına kalarak can verdi.

22 Kasım 2003 tarihinde Karaman'ın Ermenek ilçesinde, özel bir firmanın işlettiği kömür ocağında grizu patlaması sebebiyle 10 işçi yaşamını yitirmiştir. İşçilerin cesetleri olaydan günler sonra çıkarılabildi.

8 Eylül 2004 tarihinde Kastamonu'nun Küre ilçesinde bulunan yeraltı bakır ocağında, cevherin nakledildiği 150 metre uzunluğun­daki bandın alev alması nedeniyle meydana gelen yangında, oluşan karbonmonoksit ve diğer zararlı gazların etkisiyle birisi maden mühendisi toplam 19 çalışan hayatını kaybetti.

10 Aralık 2009 tarihinde Bursa'nın Mustafakemalpaşa ilçesindeki maden ocağında, 19 işçi grizu patlaması ile oluşan göçük sonucunda hayatını kaybetti.

23 Şubat 2010 tarihinde Balıkesir'in Dursunbey ilçesine bağlı Odaköy'de, toplam 47 kişinin çalıştığı maden ocağında meydana gelen grizu patlamasında 17 kişi ölürken 30 kişide yaralandı.

17 Mayıs 2010 tarihinde Zonguldak'ta, Karadon Taşkömürü İşletme Müessesesi'nin işlettiği kömür madeninde grizu patlaması ve oluşan göçükler sebebiyle 30 kişi hayatını kaybetti.

7 Temmuz 2010 tarihinde Edirne'nin Keşan ilçesine bağlı Küçükdoğanca mahallesindeki madende çıkan yangın ve oluşan göçük sebebiyle 3 kişi hayatını kaybetti.

8 Ocak 2013'te, Zonguldak'ın Kozlu ilçesinde, Türkiye Taşkömürü Kurumu'na ait kömür ocağında metan gazı patlamasının yol açtığı göçük sebebiyle 8 işçi hayatını kaybetti.Tesiste daha önceleri de kaza olmuş, kayda geçen en büyük facia ise 263 işçinin yaşamını yitirdiği 1992 yılında yaşanmıştır.

18 Ocak 2013'te Manisa'nın Soma ilçesinde bir maden ocağında demir ayakların düşmesi ve iki demirin arasında kalması sonucu 1 işçi yaşamını yitirdi.

13 Mayıs 2014'te Manisa'nın Soma ilçesinde bir maden ocağında çıkan yangın sonucu 301 işçi hayatını kaybetti, en az 88 işçi de yaralandı. Facia, Türkiye Cumhuriyeti tarihinin en çok can kaybı ile sonuçlanan iş ve madencilik kazası olarak kayıtlara geçti.

1 Haziran 2014'te Kahramanmaraş'ın Elbistan ilçesinde bir maden ocağında kömür kırma makinesinin başına çarpması sonucu 1 işçi hayatını kaybetti.

11 Haziran 2014'te Şırnak'ın Kemerli mahallesinde bir maden ocağında meydana gelen göçük sonucu 2'si kardeş 3 işçi hayatını kaybetti.

18 Haziran 2014'te Şırnak'ın Dağkonak mahallesinde bir maden ocağında meydana gelen göçük sonucu 1 işçi hayatını kaybetti.

28 Ekim 2014'de Karaman'ın Ermenek ilçesine bağlı Pamuklu mahallesi yakınlarında bir kömür madeninde meydana gelen su baskını sonucu 18 işçinin mahsur kalarak hayatını kaybetti.

1 Kasım 2014'te Bartın'ın Amasra ilçesinde bir maden ocağında meydana gelen göçükte mahsur kalan 2 Çinli işçi hayatını kaybetti, 1 Çinli işçi de yaralandı. Aynı gün Zonguldak'ın Gelik beldesinde ruhsatsız olarak işletilen kömür ocağında vagon çarpması sonucu 1 işçi yaşamını yitirdi.

6 Kasım 2014'te Elâzığ'ın Alacakaya ilçesinde bir maden ocağında düşen kaya parçasının altında kalan 1 işçi hayatını kaybetti, 1 işçi de yaralandı.

19 Kasım 2014'te Bingöl'ün Genç ilçesinde bir maden ocağında kamyonun altında kalan 1 işçi hayatını kaybetti, 1 işçi de ağır yaralandı.

21 Ocak 2015'te Sivas'ın Gemerek ilçesinde bir maden ocağında meydana gelen göçük sonucu 1 işçi hayatını kaybetti, 1 işçi de yaralandı.

7 Şubat 2015'te Muğla'nın Fethiye ilçesinde bir maden ocağında yerinden sökülen kaya parçasının altında kalan 1 işçi hayatını kaybetti.

10 Mart 2015'te Türkiye Taşkömürü Kurumu'nun Zonguldak'ın Ereğli ilçesine bağlı Kandilli beldesinde bir maden ocağında meydana gelen göçük sonucu 1 işçi hayatını kaybetti, 1 işçi de yaralandı.

8 Haziran 2015'te Amasya'nın Suluova ilçesinde bir maden ocağında meydana gelen göçük sonucu 1 işçi hayatını kaybetti, 2 işçi de yaralandı.

21 Temmuz 2015'te Muğla'nın Milas ilçesinde bir maden ocağında devrilen direğin altında kalan 1 işçi hayatını kaybetti.

27 Temmuz 2015'te Ankara'nın Nallıhan ilçesinde bir maden ocağında malzeme taşıyan vagonun çarpması sonucu 1 işçi hayatını kaybetti.

GMİS, 103 MADEN ŞEHİDİNİ ANIYOR

Genel Maden İşçileri Sendikası (GMİS), Armutçuk grizu faciasının 33. Yıldönümünde, faciada hayatlarını kaybeden 103 maden şehidi için anma töreni düzenleyecek.

7 Mart 1983 tarihinde Türkiye Taşkömürü Kurumu (TTK) Armutçuk Müessese Müdürlüğü'ne ait maden ocağında meydana gelen grizu faciasında 103 maden işçisi şehit olmuştu.

Tören, 7 Mart 2016 Pazartesi günü sabah saat: 07.30'da TTK Armutçuk Müessesesi'nde düzenlenecek.

Haber : Değişim Haber Merkezi