HAC VE UMRE İLE İLGİLİ TERİMLER VE TANIMLAR...
Hac ve Umre ile ilgili terimler ve tanımlar...
HAC : İslam'ın şartlarından biri olup Kabe'yi ve civarındaki ibadet için işaret buyurulan özel yerleri belirtilen vakit içinde usulüne uygun olarak ziyaret edip, yapılması gerekli menasiki yerine getirerek eda edilen farz ibadettir.
UMRE : Mikatte ihramlanıp niyetlenerek Kabe'yi ziyaret ve tavaf edip, Safa ve Merve arasında sa'y yaptıktan sonra saç kestirilip İhram'ın sona ermesiyle tamamlanan bir ibadettir.
MENASİK : Hac ve Umrenin eda edilişiyle ilgili amellerin tamamına menasik denir.
MİKAT : Hill bölgesini dünyanın diğer bölgelerinden ayıran sınırlardır. Harem ve Hill bölgeleri dışında yaşayan dünya Müslümanları, Hac veya Umre yapmak niyetiyle Mekke'ye gelirken bu sınırlardan ihramlı geçerler.
İHRAM : Hac veya Umre yapmak isteyen kişilere sair zamanda helal olan bir kısım fiil ve davranışların, niyetle başlayarak bu ibadet bitinceye kadar yasak kılınmasıdır.
ERKEKLERİN İHRAM ELBİSESİ : İzar ve Rida adı verilen, beyaz renkli olması daha uygun görülen, modeli ve dikişi olmayan, bir parçası belden bağlanarak diğeri de omuzdan sarkıtılarak vücudu örten iki parça kumaştır.
KADINLARIN İHRAM ELBİSESİ : Yüz ve eller dışında vücudun tamamını örten, tesettüre uygun ve ziynet içermeyen elbisedir.
İHRAM NAMAZI : İhram elbisesini giyip, Hac veya Umre'ye niyet etmeden önce kılınan iki rekatlık sünnet namazıdır.
TELBİYE : İhrama girenlerin, niyetle birlikte okumaya başlayıp Kâbe'yi görünceye kadar tekrar etmeleri uygun görülen "Lebbeyk Allahümme Lebbeyk, Lebbeyke Lâ Şerike Leke Lebbeyk. İnnel Hamde venni'mete Leke Velmülk. Lâ Şerike Lek" duasıdır.
TEHLİL : "Lâ ilâhe İllâllahü Vahdehü Lâ Şerikeleh Lehülmülkü Velehülhamdü ve Hüve Âlâ Külli Şey'in Kadir."
TEKBİR : "Allahüekber" lâfzı ile başlayan ve Allah'ın en büyük olduğunu ifade eden zikirdir.
KÂBE : Yeryüzünde ibadet maksadıyle inşa edilen ilk bina olup, bulunduğu alan Allah (c.c) katında dünyanın en kutsal yeridir. Bu mekâna "Beytullah" da denmektedir.
HACER-İ ESVED : Kâbe'nin doğu köşesine tavafa başlama işaret olarak konmuş olan ve Hz. Muhammed (s.a.v) tarafından, Cennet'ten gönderildiği haber verilen koyu renkli taştır.
MÜLTEZEM KAPISI : Kâbe'nin güney köşesi olup, tavaf esnasında Hacer-i Esved'e gelmeden önce istilâm edilen yerdir.
KİSVE : Saf ipekten dokunan ve üzerinde ayetler yazılı olan siyah renkli Kâbe örtüsüdür. Ayrıca Kâbe'nin iç duvarları da yeşil ve beyaz karışımı renklerden oluşan ayetler yazılı ipek kisve ile örtülüdür.
HATİM VE HİCR-İ İSMAİL : Kâbe'nin kuzey duvarı önünde bulunan yarım daire şeklindeki duvara "Hatim" denir. Bu duvarla Kâbe arasındaki boşluğa ise "Hicr-i İsmail"denir. Burası Kâbe'nin iç kısmı ile aynı hükümde olup içinde sadece nafile namazlar kılınabilir.
MAKAM-I İBRAHİM : Hz. İbrahim'in (a.s) Kâbe'yi inşa ederken iskele olarak kullandığı ve ayak izlerinin bulunduğu taşın olduğu yer ve çevresidir.
TAVAF : Hacer-i Esved köşesi hizasında niyet ve istilâm ile başlayarak, Kâbe'nin etrafında usulüne uygun olarak yedi defa dönmektir.
İSTİLÂM : Tavafa başlarken ve Tavaf esnasında her bir Şavtta Hacer-i Esved'i selâmlamaya verilen isimdir. Ayrıca Hacer'ül Esved'den önce bulunan Rûkn-i Yemani köşesi de istilâm edilir.
ŞAVT : Tavaftaki yedi dönüşten her birine "Şavt" denir.
IZTIBA : Erkeklerin tavaf esnasında sağ omuz ve sağ kolunu birlikte açık bulundurmalarıdır.
TAVAF NAMAZI : Farz, vacip sünnet ve nafile olan her tavaftan sonra kılınan iki rekât vacip namazdır. Kılınış şekli ve okunan sureler yönüyle ihram namazı gibidir.
ZEMZEM : Allah'ın (c.c) Hz. Hacer ve oğlu Hz. İsmail'e ihsan ettiği ve kaynağı Kabe'nin doğu tarafında bulunan suyun adıdır.
SAFA VE MERVE : Kâbe'nin doğu tarafından yaklaşık 450 m. mesafeli sa'y ibadetinin başlangıç ve bitiş yeri olan iki tepenin adıdır.
SA'Y : Safa'dan başlayıp Merve'de bitmek üzere dört gidiş ve üç gelişten ibaret olan, usulüne uygun bir yürüyüştür.
HERVELE : Erkeklerin sa'y yaparken yeşil direkler arasında kısa adımlarla ve koşmaya yakın hızda yürümelerine verilen isimdir.
HÂLK VE TAKSİR : Umrenin bitiminde erkeklerin ihramdan çıkmak için saçlarının tamamını kestirmelerine "Hâlk" bir miktar kestirmelerine ise "Taksir" denir. Hanımların ise saçlarının herhangi bir yerinin uç kısmından az miktarda kestirmeleri, ihramdan çıkmaları için yeterlidir.
NAFİLE TAVAF : Umre tavafını ve sa'yını yapıp ihramdan çıktıktan sonra Mekke'de geçirilen zaman içinde ihramsız yapılan ve tavaf namazı kılınarak tamamlanan bir ibadettir.
HAREM BÖLGESİ : Mekke ve etrafına yayılan, Allah (c.c) tarafından"Harem Bölgesi" olarak tanımlanan, sınırları Hz. Muhammet (s.a.v) tarafından işaret olunan, bitki ve canlıları koruma altına alınan geniş alandır.
Haber :