HANGİ BALIĞI YEMELİYİZ?
Akçakoca'da 40 yılı aşkın süredir balıkçılık yapan Adnan Özer, hangi mevsimde hangi balık türlerinin yeneceği ve nasıl yapılıp sofraya sunulması gerektiğini açıkladı.
Palamut'un tam da içinde bulunduğumuz ayda giderek yağlanmaya ve daha lezzetli bir hal almaya başlayacağını belirten Özer, "Palamut çeşitleri bütün denizlerimizde görülmekle birlikte en lezzetlileri Karadeniz ve Marmara'da avlanılan tipleridir. Palamut avı Ağustos ayında başlar. Önce Karadeniz'den sürüler halinde vanoz ve çingene palamutu, eylülden itibaren de palamut gelmeye başlar. En lezzetli zamanı da eylül başından şubat ortalarına kadar olan zamandır" dedi.
Akdeniz, Karadeniz,
Marmara, Hint Okyanusu ve Atlas Okyanusu'nda sürüler halinde dolaşan Lüfer'in
pullu bir göçmen balığı olduğunu ifade eden Özer şöyle dedi;
"Soğuk denizlerde
yaşayanları daha yağlı olduğundan daha da lezzetli olur. Ülkemizde Karadeniz'de
ve İstanbul Boğazı ile Marmara Denizinde yakalananların tadına doyum olmaz.
Hırçın bir balıktır ve balık meraklılarının tutarken en çok keyif aldıkları
türlerdendir. Küçükten büyüğe doğru çinekop, sarıkanat, lüfer, kaba lüfer ve
kofana adlarını alır. Ekim ayı tutmak ve yemek için en ideal aydır."
İstavrit, Hamsi, İzmarit, Kalkan, Sardalya, Levrek, Kefal, Mezgit, Uskumru, Kırlangıç, Çipura ve Karagöz balıkları hakkında da bilgiler veren Özer şöyle konuştu; "İstavrit Marmara ve Boğaz'da balık avlamaya başlayanların ilk tanıştıkları balıktır. Ağzı öne uzayabilen, dişleri ince, gözleri iri, kuyruğu derin çatallı ve vücudu iğ biçiminde olan göçmen bir balıktır. Marmara, Ege ve Karadeniz'de yaşayan yerli türleri de vardır, istavritler sonbaharda Marmara'ya iner, mayıs'tan itibaren de Karadeniz'e geri dönmeye başlarlar. Her mevsimde yakalanan istavritin en lezzetli olduğu zaman Kasım ile Şubat ayları arasıdır.
Hamsi, Ülkemizde en
çok Marmara ve Karadeniz hamsisi olarak iki çeşidi görülür. Nisan sonunda
kuzeye göç eden hamsi, Kuzeybatı Karadeniz'de ürer. Soğuk aylarda ise kasımdan
şubata kadar Trakya kıyılarına ve Marmara'ya göç eder. Nisan ayında da
yumurtlamak üzere Karadeniz'e çıkar. Hamsi esas lezzetini deniz yeterince
soğuduktan ve yağlandıktan sonra aldığı için ideal tüketim mevsimi aralık
ayından şubat sonuna kadardır.
İzmarit, ağzı
körüklü, gözleri iri, sırt-göğüs ve anüs yüzgeçleri sert diken ışınlı bir
balıktır, izmarit; midye, deniz solucanı ve balık yumurtaları ile beslenen bir
dip balığıdır. Eti beyaz ve son derece lezzetlidir. Mayıs ayından temmuza kadar
tutulabilir.
Kalkan,
Karadeniz'in ünlü balığıdır. Kalkan Karadeniz içinde, kışın kuzeyden güneye göç
eder. Her mevsim avlanan kalkan bütün sene boyunca yenebilir. En lezzetli
zamanı Ocak sonundan Mart ortalarına kadardır.
Sardalya, Hamsinin
yakın akrabası Sardalya, sürüler halinde yaşar ve kıyılar boyunca göç eder.
Kurutularak, tuzlanarak hatta balıkyağı ve balık unu elde etmekte kullanılır.
Sardalya adı konserve işleminden dolayı konserve ile özdeşleşmiştir. Hatta
ringa konservesine de aynı ad verilir. En lezzetli zamanı Temmuz - Ekim
aylarıdır.
Levrek, Ülkemizde
bayağı levrek ve benekli levrek olmak üzere iki tipi mevcuttur. Sırtlarındaki
çok sayıda benek ile ayrılırlar. Benekli levrek Güney Ege ve Akdeniz'de, bayağı
levrek ise bütün denizlerimizde görülür. En güzel mevsimi kış ayları ve
ilkbaharın başıdır.
Kefal, Yaz ayları
dışında lezzetli olan, pullu ve göçmen olmayan bir balıktır. Bütün
denizlerimizde yetişir. Sonbahar, kış ve ilkbaharda çok lezzetlidir. Kefal
kirli ve bulanık suları çok sevdiği için, alınırken dikkat edilmelidir.
Mezgit, Tavuk
balığı olarak da bilinen mezgit bütün denizlerimizde bulunmakla beraber en çok
Karadeniz'de bulunur. Yaz hariç devamlı yumurtalı durumdadır. Mezgitin
yumurtalı tavası, domatesli sotesi güzel olur. Şubat ayı en uygun mevsimdir.
Uskumru, sürüler
halinde dolaşan göçmen bir balıktır. Denizlerimizde 30 cm civarında olan
uskumru Kuzey Denizinde 50 cm'ye kadar büyür. Yaz aylarını Karadeniz'de geçiren
uskumru, eylül ve ekim aylarında Marmara'ya iner ve kışı burada geçirip
yumurtlar. Mart ile Haziran aylarında da Karadeniz'e döner. En lezzetli olduğu
dönem eylül ayından, yumurtlamaya başladığı ocak ayı sonuna kadardır.
Kırlangıç, bütün
denizlerimizde bulunan kırlangıcın özellikle çorbası çok lezzetli olur.
Haşlanmış kırlangıcın ayıklanmış etleri mayonezli veya zeytinyağı limon sıkarak
soğuk olarak da yenilebilir. Genellikle Ege ve Akdeniz'de bulunur. Yerli bir
balık türü olan barbunya, sıcak ve ılık denizlerin kıyıya yakın olan kumlu ve
çamurlu diplerinde, az olmakla beraber kayalık yerlerde yaşar. Çok lezzetli
olan bu balığın en ideal tüketim zamanı temmuz ile ekim ayları arasıdır.
Çipura, Ege'nin
meşhur yerli balığı olan ve küçük sürüler halinde gezen çipura, son yıllarda
çiftliklerde de üretilmeye başlandı. Atlas Okyanusu, Kuzeybatı Karadeniz, Ege
ve Akdeniz'de bulunan çipura, her mevsim yenilebilir, ideal avlanma ve tüketme
mevsimi ise ağustos ayıdır.
Karagöz, Çipuranın
yakın akrabası olan karagözün, baltabaş, sivrigaga, sargos ve mırmır gibi
çeşitleri vardır. Kışın derin sulara çekilen Karagöz, Mayıs - Temmuz ayları
haricinde daha yağlı ve lezzetlidir."
Haber : İHA