KIBRIS CUMHURBAŞKANI MAKARİOS EREĞLİ&8217; DEN Mİ GİTTİ?

Konuyu daha iyi anlayabilmek için, lakabı ‘kara papaz’ olan Makarios’un kim olduğunu ‘özetle’ anlatmakla başlayalım…

MAKARİOS KİMDİR?: 1913 Kıbrıs Baf doğumlu olduğu belirtilen Makarios, 1950-1960 yılları arasına Kıbrıs Başpiskoposluğu yapmış. 1960’da Türk-Rum anlaşması ile yeni kurulan Kıbrıs Cumhuriyeti Cumhurbaşkanı seçilmiştir. Ama 1963’te gizli emellerini açığa vurmuş yeni kurulan Cumhuriyeti sona erdirmiş ve ülke toprakları içinde beraberce yaşadıkları Türkleri katletme yoluna başvurmuştur. Kanlı Noel olaylarının baş müsebbibidir. Kıbrıs Sorununun baş mimarıdır. 1977’de ölmüş olan Makrios, Güney Kıbrıs’ın önemli devlet adamı ve ruhani değer atfedilen bir kişidir.

KIBRIS SORUNU: “Bir delinin kuyuya attığı taşı kırk akıllı çıkaramamış” sözünü duymuşsunuzdur… Türkiye’nin sorunlarından biri olan Kıbrıs Sorunu da böyle olmalı..

Türkiye’nin en öncelikli çözüm bekleyen sorunlarından biri olan Kıbrıs, 1970’li yıllarda çok karışıktı. 1974’te Barış Harekatı yapılmadan önce halk “Ya Taksim Ya Ölüm” diyordu. Yapılan savaşlar neticesinde Kıbrıs, Türk ve Rum olmak üzere ikiye taksim edildi… AB’den sorumlu Devlet Bakanı Egemen Bağış’ın “gerekirse Kıbrıs’ı Türkiye’ye bağlarız” şeklindeki beyanlarına şahit olunan 2012 Mart ayına gelindiğinde, Kıbrıs Müzakerelerinde “Çözüm mü Çözümsüzlük mü” sorularına yanıt aranırken ilginç bir bilgi ortaya çıktı.

1960’ta kurulan Kıbrıs Cumhuriyeti Cumhurbaşkanı Makarios’un (Mihail Hristodolu Mouskos’un) 1923 Nüfus Mübadelesi neticesiyle Ereğli’den ayrılmak durumunda kalan Rum ailelerden olduğuna yönelik şifahi  bilginin, yaygın kanı olarak Ereğli ve Ormanlı civarında fazlaca dillendirilmesi üzerine bir kitap yazıldı..

“KARA PAPAZ MAKARİOS’UN İNTİKAMI”

“Kara Papaz MAKARİOS’UN İNTİKAMI” adını taşıyan kitabı eğitimci-yazar Recep Çetin kaleme aldı. Çetin, yörede yaptığı gezi ve röportajlarda bu konuya yönelik, yaygın olan bilgiyi gündeme taşıdı..

Çözümsüzlüğe mahkûm edilen ve bir türlü bitmek bilmeyen Kıbrıs Müzakerelerinde sona gelindiği döneme rastlayan bu kitap ve bilgi, gündemi uzun süre meşgul edeceğe benziyor…

Kitap için yaptığı röportaj ve derlemelerde Çetin; Makarios’un Nüfus Mübadelesi nedeniyle Ereğli ve yöresinden ayrılan 1250 kadar Rum’dan sadece biri olabileceğine değiniyor. Ve, Rumların yöreyi terk ederken intikamcı psikoloji içinde ayrıldıklarına yönelik izlenimleri aktarıyor..

RUMLAR EREĞLİ’YE NEREDEN GELDİ?

Osmanlı Arşivlerinde 1830’larda fazlaca Rum’un Ereğli’de yaşamış olduğu görülebiliyor. ‘Ereğli’ adını, Heraclea-Iraklea’dan alıyor…

Rumların Ereğli’ye Ordu-Konya-Kayseri vb vilayetlerden de geldikleri belirtiliyor. Konya-Karaman-Kayseri’den gelen Rumlar ise Konstantin Karamanlis’lerin de soyunun Ereğli’den ayrılmış olabilecekleri rivayetlerini  de destekliyor. Ki, bu yönde şifahi bilgi ve rivayetler de çokça konuşuluyor. Ereğli’de Karamanlı Ortodoks Türklerinin yaşadığı da biliniyor.

MAKARİOS’UN BABASI KİM?

Konu üzerine yapılan röportajlarda daha ilginç bilgiler de ekleniyor. Makarios’un çocuk-genç yaşta yöreden ayrılmış olabileceği ve hatta ne kadar doğru bilmiyoruz ama babasının da limandan gemiye nakledilişinde denize düşmüş olabileceği şifahi rivayetlerle karşılaşmaktayız.

Ayrıca çocuk-genç yaştaki Makarios’un yöreden ayrılırken ‘bir intikam duygusuna girip’ ‘bunun acısını alacağız’ dediği de rivayet edilmektedir… Zaten giden Rumlar, “mübadeleyi” “kovulma” olarak kabul edip bir çeşit nefret-kin-intikam psikolojisi ile ayrılmışlardır…

Makarios üzerine hazırlanan biyografilerde; doğum yeri Kıbrıs-Baf,  babası için sadece ‘fakir bir çoban’ denilmektedir. Hatta daha fazla bilgi de verilmemektedir. Babası ve ailesi hakkındaki bilgi yetersizliği ise “Makarios şuradan gitti buradan gitti” iddialarının üretilmesine neden olmuştur.

RUHİ CÖBEKOĞLU:

MAKARİOS’UN EREĞLİ RUMLARINDAN OLDUĞUNU BEN DE DUYDUM…

Makarios’un Ereğli’den ayrılan Rumlardan olduğuna yönelik rivayetler üzerine Ereğli Belediyesini dört dönem yöneten ve hatta dayısı da (Cumhuriyet öncesi ve sonrası) uzun süre (6 dönem) Ereğli Belediye Başkanlığı yapan Ruhi CÖBEKOĞLU (92 yaşında) konuyla ilgili olarak: “Makarios’un Ereğli’ye gelip-gittiği bilgisini eniştem olan Fikri OĞUZ bana söylerdi. Fikri OĞUZ, Fethiye’de manganez işinde çalışmıştı ve zengin Rumları o iyi biliyordu. Rumlarla diyaloğu iyiydi. Bildiğimiz şey, bu yöreye Makarios gelip gitmiş. Bunu duyduk. Ailesi mi buradaydı, kendisi mi Ereğli Rumlarındandı net olarak bilgimiz yok. Zaten Cumhuriyetten önce Ereğli’de Rumlarla beraber yaşadığımız bir gerçek. Ereğli zenginleri hep Rumlardı, ticaret onların elindeydi” dedi…

İBRAHİM İZMİRLİOĞLU: ESKİDEN ÇOK KONUŞULMUŞTU

Ereğli’nin yaşayan tarihlerinden olan ve Ereğli’ye çok büyük katkıları olan İbrahim İZMİRLİOĞLU ile yapılmış olan bir görüşmede, bu konu da sorulmuş, İzmirlioğlu: “Evet önceki yıllarda Makarios hakkındaki bu bilgi-dedikodu çok duyuldu dillendirildi” diye yanıt verdi.

MEHMET İLİK: MAKARİOS EREĞLİ RUMLARINDANMIŞ…

Karakavuz Köyü’nde ikamet eden İLİK: Rumlar, Makarios’un bu yöreden gittiğini senden benden iyi biliyorlar.. Makarios’un buradan (Ereğli ya da Karakavuz Köyünden) gittiği kesin.. Ben bu bilgiyi dayımdan duydum (1960’lı yıllarda)... Dayım Makarios için ‘çok dik kafa bir çocuktu” derdi..

Hatta bir gün radyodan Kıbrıs’ta Makarios’un yaptığı Türkleri öldürme eylemlerinin radyodan haberi veriliyorken, dayım “zaten bu adamlar buradan giderken onun hali belliydi, belliydi bu olacaklar” demişti..

İHSANİ KENANOĞLU:

RUM GENÇLER MAKARİOS’UN GİTTİĞİ KÖYE GEZMEK İÇİN GELDİLER…

Karakavuz Köyünden olan KENANOĞLU: “Bir gün Ereğli’de üç üniversiteli Rum turiste rast geldik. Çat pat İngilizcesi olan bir arkadaş vasıtasıyla onlarla iletişim kurduk. Niçin Ereğli’ye geldiklerini sorduk. ‘Makarios’un ve atalarımızın gittiği bu yöreye gezmeye geldik’ dediler.. “Kara-kuz köyüne gideceğiz” dediler, ama mevsim kış’tı-kar vardı köye gidemediler” dedi.. Köyün Rumlar dönemindeki adı Kara-kuz’muş..

BAYRAM ÇELEBİ: MAKARİOS’UN BABASI, DENİZE DÜŞMÜŞ DİYE SÖYLENDİ…

Ormanlı Köyünden ÇELEBİ: “Babam Hüseyin 60’lı yıllarda söylemişti, ne kadar doğru bilmiyorum ama Makarios’un babası gemiye bindirilme esnasında denize düşmüş (ölmüş) diye duyduk” diye konuştu…

CUMHURBAŞKANI RAUF DENKTAŞ: OLABİLİR

Çetin konuyla ilgili olarak bilgi almak üzere rahmetli olmadan önce Ankara’da hastanede yatan KKTC Cumhurbaşkanı Rauf DENKTAŞ ile de konuşmuş.

Denktaş: “Makarios Kayseri’den gitme diye çok konuşuldu ama o bilgi doğru değil” deyince ÇETİN “efendim biz bu iddiaları çok uzun yıllardır duymaktayız, yöremizde genel bir kanı var” demiş, Denktaş da “olabilir, araştırılmalı” diye yanıt vermiş..

KIBRISLI YAZAR: MAKARİOS ELDEN GİDİYOR

Yazar Çetin, konu ile ilgili Kıbrıslı yazar Nazım Beratlı ile de görüşmüş. Ama Makarios’un Ereğli’den ayrılan Rumlardan olma iddiasını kabul etmeyen, aksine yazarı tenkit eden bir makale yazmış.

Kıbrıslı yazar Beratlı ilgili makalesinde “Davranın da biz kesmedik, Makarios bile elden gidiyor” diyerek, Makarios’un Ereğli iddialarını reddettiği gibi, Kıbrıs milliyetçiliği (Türk-Rum) psikolojisi ile hareket edip, “Biz, Makarios Kıbrıs’ta doğmuş-yaşamış ve ölmüştür dedik, ama inandıramadık” diye yazmış..

RECEP ÇETİN:

MAKARİOS’UN EREĞLİ-ORMANLI’DAN GİTTİĞİ

RİVAYETLERİ YÖREDE ÇOK YAYGIN…

Çetin; “Açıkçası ben bu rivayeti çok duydum, kendimi bilginin aydınlığa çıkması adına sorumlu hissettim. Bilginin doğru olmadığı, belgelerle ortaya konulursa, sadece çalışmamız değerini yitirir. Bir de, kayıtlarda olmayan ve Türkiye’nin dört bir tarafından ‘Makarios şuradan gitti-buradan gitti” dedikoduları önemini yitirir. Bunun yanında ilgili uzmanların yapacağı araştırmalarla bu bilgi-rivayet doğrulanırsa, Kıbrıs’ta yaşanan sorunun kaynağı bir nebze de olsa deşifre olacaktır” dedi..

Recep Çetin, şöyle devam ediyor: “Diğer taraftan bilginin doğruluğu netleştiğinde; Osmanlı İmparatorluğunda ‘Türk-Ermeni-Rumların durumu ve hatta adilce dostça yaşadıkları’ daha bir, gün yüzüne çıkacaktır. Yalan Söyleyen Tarih ve söyleten bazıları’ utanacaktır.”

“Aynı vatanı-aynı toprağı-aynı sofrayı paylaşan milletlerin içine sokulan fitneler ortaya çıkacaktır.. Aslında zamanı da gelmiş ve hatta geçmiştir”

“Aslında dünyada adalet en sonunda da olsa tecelli ediyor ama yaşananlar yaşandığı yerde kalıyor. Geciken adalet de değerini yitiriyor.”

Çetin son olarak, bu bilgilere “HAYIR-DOĞRU DEĞİL, BELGENİZ NE” diyenlerden ya da diyecek olanlardan, “doğru bilgilere yönelik BELGE sunulması talebinin yerinde olacağını” ekliyor.

“Bu konu hakkında bilgi sahibi olanlardan, katkı sağlamak isteyenlere de müteşekkir olacağız” diyor.

BAŞBAKAN RECEP TAYYİP ERDOĞAN MEKTUP YAZDI:

Çetin ilgili kitabını Başbakan’a da göndermiş ve Başbakan Recep Tayyip Erdoğan, yazar Çetin’e mektup iletti. Mektupta, Başbakan’ın “Yakın tarihe ışık tutan bu değerli eser, inanıyorum ki okuyan her kesimden insanı derinden etkileyecek ve hepimiz için bir bilgi kaynağı olacaktır” ifadelerine yer verdiği görülmektedir.

KAYNAK:  RECEP ÇETİN-MAKARİOS’UN İNTİKAMI

Haber : Şafak Negüzel