Kültürümüzün Şekillenmesinde Hadislerin Etkisi

Dini metinlerimiz olan Kur’an’ı-kerim ve hadisler, dünya ve ahiret mutluluğumuzu teminat altına alacak mahiyetteki ilke ve kâideleri muhtevîdir. Zaten onları dini metin yapan da sahip oldukları bu özelliktir. Zira bir şeyin “dini metin” olarak adlandırılma ve addedilme şartlarından birisi de müntesiplerine doğru yolu gösterecek ve beklenen davranışların icrâsına zemin hazırlayacak nitelikte söylem ve ilkeler barındırıyor olmasıdır.

İslam dininin müntesipleri olan Müslümanlar da dinimizin birincil ve temel metni olan Kur’an’ın nüzulüyle başlayıp mübelliğ, mübeyyin, muallim ve müzekkî olan Hz. Peygamber’in üsve-i hasene hayatında somutlaşan ilke, prensip, söylem ve eylemlerin etkisini her daim hayatlarında hissetmişler ve İslam’ın Müslümanların hayatına olan etkisi sadece dini alanla sınırlı kalmamıştır. Çünkü İslâm, rûhî arınmadan beden temizliğine, devlet yönetiminden aile düzenine, ibadetten alışverişe, eğitimden sağlığa, hukuktan iktisada, mîmârîden estetiğe kadar sosyal hayata dair ne varsa, Allah Rasûlü ve arkadaşlarının tecrübesinden geçmiş, pratiğe geçirilmiş son derece önemli prensipler bütünüdür.  Söz gelimi Müslüman bir kimse “acaba Kur’an bu konuda ne diyor?”, “Hz. Peygamber bu hususta ne buyurmuş?” sorularını sadece namaz kılarken, zekat verirken, hacc yaparken veya oruç tutarken sormamış ve sormamalıdır da. Tarihi süreçte Müslümanların İslâm dini ve dinin temel metinleri olan Kur’an ve hadislerle münasebetine baktığımızda da bu durumun varlığını net bir şekilde müşahede edebilmekteyiz. Bu varlığın yansıması sonucu Müslümanların dini ibadetlerinden gündelik konuşmalarına, mimari estetiğinden spor aktivitelerine, siyasetlerinden eğitimlerine, sanatlarından edebiyatlarına varıncaya kadar hayatlarının her alanında İslam’ın ilke ve prensiplerinin etkilerini görmemiz mümkündür.

Hz. Peygamber’in hayatının bütününü kuşatan örnek yaşantısı olan sünneti yansıtan ve bu sünneti öğrenmemizde Kur’an’la birlikte temel yardımcımız konumunda olan hadisler, müslümanların kültür hayatını da büyük oranda şekillendirmiştir. Müslüman toplumlarda var olan pek çok söz ve eylemin dayanağını hadislerde bulmamız mümkündür. Söz gelimi her bir Müslümanın ifâsına büyük özen gösterdiği “sağ elle yemek, ayakta bevletmekten kaçınmak, suyu oturarak ve birkaç nefeste içmek, huzura gelen kimseye hoş geldin demek” vb. söz ve eylemler kültürümüzde var olan ve rivayetlerde dayanağı bulunan uygulamalara verilecek örneklerden sadece bir kaçıdır.

Şerafettin AKKANOĞLU

Kdz. Ereğli Müftülüğü Vaizi

Haber : değişim haber merkezi