SİVİL TOPLUM DA ROL ALMALI

Karadeniz Ereğli’de, Kurtuluş Savaşı’nın tek deniz zaferine imza atan Alemdar Gemisi’ne İstiklal Madalyası verilmesi konusu gündemde giderek daha fazla yer tutuyor.  İlçede birebir ölçülerde maketi yapılan ve Alemdar Müze gemisi olarak ziyarete açılan geminin ve Alemdar Zaferi’ne imza atanların hakkının teslimi anlamına gelen İstiklal Madalyası için sivil toplum kuruluşlarının elini daha fazla taşın altına sokması gerektiği değerlendiriliyor. Bunun için de Gazi Alemdar Gemisi Yaptırma ve Yaşatma Derneği’ne müze geminin yapılması sürecinde katkı veren Erdemir, Tersane işletmeleri, ilgili kamu kurumlarının da destek olması önem taşıyor.

Karadeniz Ereğli’de Belediye Başkanı Halil Posbıyık, Karadeniz Ereğli’de Alemdar Gemisi'nin Ereğli'ye intikalinin 102. yıl dönümü dolayısıyla düzenlenen törende, birçok kesim ve kişinin büyük emekler verilerek ortaya çıkardığı Gazi Alemdar Gemisi Müzesi’ne İstiklal Madalyası verilmesi konusunu yineleyerek Zonguldak Milletvekillerine serzenişte bulundu.

Karadeniz Ereğli’de İstiklal Savaşı'nın İlk Deniz Şehidi Recep Kâhya ile Milli Mücadele yıllarında üstün yararlılık gösteren Alemdar Gemisi'nin Ereğli'ye intikalinin 102. yıl dönümü dolayısıyla tören icra edildi. İlk etkinlik Alemdar Anıtı’nda gerçekleştirilirken Alemdar Gemisi’nin kazandığı zaferi kutlama programı ise Atatürk bulvarındaki Gazi Alemdar Müze Gemisi’nde gerçekleştirildi.  Programda Gazi Alemdar Müze Gemisi’nin yapımı ve yaşatılması adına büyük emekler verildiği belirtildi.

MÜZENİN YAPIM SÜRECİNDE NELER YAŞANDI?

Alemdar Gemisi'nin Ereğli'ye intikalinin 100. yıl dönümünde yazdığı köşe yazısıyla Gazi Alemdar Müze Gemisi’nin yapımında büyük emekler veren 2006 yılında Karadeniz Bölge Komutanı olarak göreve gelen Türker Ertürk, müzenin nasıl oluşturulduğunu anlatmıştı.

Karadeniz Ereğli’de, Kurtuluş Savaşı'nın tek deniz çatışmasının silahsız kurtarma gemisi olan ve Milli Mücadele döneminde harp malzemesi taşıyan gemilere kollama görevini de üstlenen Alemdar Gemisi, aynı ölçülerde yeniden yapıldı.

1898'de Danimarka'da 49.475 metre uzunluğunda ve 7.95 metre genişliğinde kurtarma gemisi olarak inşa edilen Alemdar, Kurtuluş Savaşı'nda müttefik kuvvetlerin himayesinden kaçırılarak Milli Mücadele'de efsanevi şekilde hizmetlerde bulunmasının ardından 1982'de sökülerek tarih sahnesinden çekildi. Kara harpleri bütünü olan Kurtuluş Savaşı'nda tek deniz çatışmasının kahramanı Alemdar Gemisi'nin, orduya gerekli silah ve cephaneyi Rusya'dan, Trabzon ve İnebolu'ya deniz yoluyla taşıyarak bulunduğu önemli hizmetlerin anlatılması ve destansı öyküsünün yeniden yaşatılması için çalışma başlatıldı.

Başkan Halil Posbıyık’ın 2002 yılında girişimlerine başladığı Gazi Alemdar Müzesi için 2004 yılı başlarına kadar hazırlık çalışmaları sürdü. Geminin inşasının gerçekleştirilmesine yönelik Gazi Alemdar Gemisi Yaptırma ve Yaşatma Derneği kuruldu. Dönemin Karadeniz Ereğli Bölge Komutanı Türker Ertürk, konuyla ilgili girişimlere başladı.

Ertürk, Hazırlık safhasında bölgede farkındalık yaratabilmek ve halkın desteğini alabilmek için Alemdar Gemisi’nin yaptıklarını ve Kurtuluş Savaşı’nda denizcilerin Karadeniz’de verdikleri mücadeleyi anlatan çok sayıda bilinçlendirme amaçlı konferans verdi. Daha sonra seyyar bilinçlendirme timleri kurarak; okullarda, demokratik kitle örgütlerinde ve köylerde Alemdar Gemisi’ni anlattı.

ALEMDAR MARŞI YAZILDI…

Alemdar Destanını ve kahraman denizcilerimizi halka müziğin tınısıyla da anlatabilmek için Kara Elmas Üniversitesi Rektörü Bektaş Açıkgöz ve Konservatuar Müdürü Aydın İlik’in desteği ile Gazi ve Bilkent Üniversiteleri’nin de katılımı ile bir senfoni orkestrası kuruldu ve 25 Ocak 2008’de muhteşem bir konser gerçekleştirildi. Ertürk, konserin bitiminde orkestra şefi Aydın İlik’ten Alemdar Marşı’nı bestelemesi için söz aldı. Sözlerini de konseri sunan yakın dostu Esra Güner’den yazmasını istedi. Bu konser, 3 aylık bir hazırlıktan sonra gerçekleşti.

Belediye Başkanı Posbıyık, 22 Temmuz 2007 Genel Seçimlerinden önce milletvekili adayı olabilmek için istifa etti, yerine kendi meclis üyelerinden Murat Sesli seçilmiş ama belli bir süre sonra parti değiştirmiş ve AKP’ye geçmişti. Alemdar’ın inşası boyunca Murat Sesli Belediye Başkanıydı. Alemdar’ı yaparken, donatırken ve sahilde yerinin hazırlanması sırasında destek verdi.

DÖRT BLOK HALİNDE HAZIRLANDI…

Ertürk, bu büyüklükte bir gemiyi ücretsiz olarak tek bir tersaneden yapılmasını istemenin doğru olmadığını düşünerek, gemiyi dört blok halinde, dört farklı tersanede yaptırmayı planladı ve bu Türkiye’de farklı dört tersane tarafından inşa edilerek, farklı bir yerde birleştirilmiş ilk gemi inşa projesi oldu.  

ASIL GEMİ YOK OLMUŞTU…

Asıl Alemdar Gemisi hurdaya ayrılmış ve yok olmuştu. Ertürk, gemiyi içi müze olacak şekilde, taslak olarak çizdi. O sırada İstanbul Tersanesi Komutanı olan Amiral Tayfun Tansan’dan da Alemdar’ın gemi inşa planının ve sac açılımlarının yapılmasını rica etti, 3.5 ay sonra planlar geldi.

TERSANE SAHİPLERİYLE GÖRÜŞÜLDÜ…

Karadeniz Ereğli’de faaliyet gösteren  Ereğli Gemi Tersanesi, Madenci Tersanesi, Ustaoğlu Tersanesi ve Ustamehmetoğlu Tersanesi’nin sahipleriyle görüşüldü ve destekleri istendi.

ONLAR DESTEK VERMESEYDİ YAPILAMAZDI…

Alemdar’ı yaparken çok sayıda kurumdan, demokratik kitle örgütünden, Karadeniz Ereğli ve Zonguldak’ta yaşayanlardan destek alındı. Ertürk, bu aşamayı “Erdemir Genel Müdürü Oğuz Özgen, Batı Karadeniz Deniz Ticaret Odası Başkanı İrfan Erdem, Belediye Başkanı Murat Sesli, dört tersanenin sahipleri ve Karadeniz Ereğli Kaymakamı Osman Ekşi sınırsız destek vermeselerdi Alemdar yapılamazdı.

“Gazi Alemdar Müze Gemisi’nin yeniden yapılması işinin başına geç ve yap!” diye komutanlarım emir vermemişlerdi ama “Niye bu işle uğraşıyorsun?” da demediler. Hatta Deniz Kuvvetleri Komutanlarım ilk sene Oramiral Metin Ataç ve ikinci sene Oramiral Uğur Yiğit ile Kuzey Deniz Saha Komutanım Koramiral Feyyaz Öğütçü sonuna kadar beni desteklediler ve motive ettiler. Erdemir, başım her sıkıştığında yardım aldığım yerdi. Genel Müdür Oğuz Özgen ayrıca dostumdu ama OYAK Yönetim Kurulu Başkanı E. Korgeneral Yıldırım Türker ve OYAK Genel Müdürü Coşkun Ulusoy’un desteği olmasaydı, arkamda bu kadar güçlü duramazdı.” şeklinde ifade ediyor.

Peki, Alemdar’ı yaparken kimler yardım etti? Tabii ki çok sayıda isimsiz kahraman da vardı. Alemdar’ın Kurtuluş Savaşı döneminde komutanlığını yapan Dz. Albay Mustafa Nail Ercivelek’in torunu olan Elif Sungur’, dedesinden miras kalan Alemdar’ın sancağını, dürbününü ve el pusulasını armağan etti. Bunlar şimdi Alemdar’da sergileniyor. Ertürk, Gravür sanatçısı Cemal Akyıldız’a Alemdar’ın gravürünü, Mine Erdini’ye de Alemdar’ın yağlı boya tablosunu yaptırdı ve şu anda gemide sergileniyorlar.

Alemdar’ın ısıtma soğutma sistemini HSBC’nin Karadeniz Ereğli Müdürü Tolga Çam yaptırdı. Tarihi canlandırmada kullanılan mankenleri işadamı Batıray Koç aldı, tarihi kıyafetleri Deniz Kuvvetleri Kasımpaşa Dikimevi’nde dikildi. Gemideki bazı elektronik cihazları Rotary, Lions, Soroptimistler ve YÖNDER tedarik etti. Ayrıca kişisel olarak Nurdan Oğuz, Orhan Oğuz, Murat İşler, İsmet Yılmaz, Zeki Us, Hasan Likoğlu, İrfan Yazıcıoğlu, Kemal Köse, Ethem Gezer, Ahmet Akın, Tufan Küllü ve Vedat İşler, Alemdar’ın yapımı için yardım eden iş adamlarıydı. Teknik Şube Müdürü Deniz Binbaşı Mehmet Dönmez, Erol Erdem, Mimar Petek Kalyoncu, Mimar Fehmi Keçeci, Mühendis Şansal Erbay, Alemdar’ın tarihi ile ilgili araştırma görevini üstlenen Öğretmeni Gürdal Özçakır da destekçiler arasında.

ETKİLİ BİR SİVİL TOPLUM İNİSİYATİFİYLE O MADALYA GELİR

Gazi Alemdar Gemisi Yaptırma ve Yaşatma Derneği, Alemdar Gemisi Müzesi ile ilgili faaliyetine devam ediyor. Dernek yöneticileri, uygun platformlarda Alemdar Gemisi’ne İstiklal Madalyası talebini gündeme getirmeyi sürdürüyor ama bugüne dek bir sonuç alınamadı. Ancak Ereğli kamuoyunun madalya talebi giderek artan şekilde devam ediyor.

Ereğli’nin Kurtuluş Savaşı’nda tek deniz zaferine imza atan Alemdar ve mürettebatının hakkını teslim için, Alemdar Müze Gemisi’nin kendisi de dâhil olmak üzere gösterdiği kararlılık, etkili bir sivil toplum inisiyatifinin bu sonucu elde edebileceği inancını pekiştiren bir unsur olarak görülüyor.

YAPIMA KATKI VERENLER SÜRECE DÂHİL EDİLMELİ

Bu çerçevede, talebi olumlu sonuçlandırabilmek için, derneğin sivil toplumun sesi niteliğinin takviye edilmesi gerekliliği bulunduğu değerlendiriliyor. Bu boyutta bir imalat seferberliğine katkı sağlayan, Erdemir, belediye, tersane sahipleri gibi çok sayıda kişi ve kurumun dernek çatısı altında temsili, daha kapsamlı istişare ve teşebbüslerin yapılmasını sağlayacaktır.  

En önemli şey, Karadeniz Ereğli’nin Alemdar Gemisi ve başta deniz şehidi Recep Kahya olmak üzere tüm mürettebatının kahramanlığının nişanesi olan İstiklal Madalyası için, Ereğli’nin kararlılığının devam etmesidir.

Haber : Çiğdem Koç